Karbondioksit gazı nedir?
Karbondioksit gazı, bir karbon ve iki oksijen atomundan oluşan moleküle sahip, normal koşullarda gaz halinde bulunan bir bileşiktir. Renksiz ve kokusuzdur. Kimyasal olarak asidiktir ve suda çözünebilir, yanmayı desteklemez. Solunumdaki yeri açısından hayati önem taşımaktadır. Karbondioksit gazı serbest gaz halinde volkanik bölgelerde, suda çözünmüş olarak maden suyunda yer altında bulunmaktadır. Endüstriyel uygulamalar için baca gazlarından arıtılarak ya da hidrojen ve amonyak üretiminin bir yan ürünü olarak elde edilir. Katı halde iken doğrudan süblimleşerek gaz haline geçer. Diğer bir çok inert gaz gibi karbondioksit de yanmayı ve oksidasyonu engellemek için kullanılır. Ayrıca soğutucu olarak da kullanılır. -80 ºC deki katı karbondioksit gıda endüstrisinde soğutmak ve dondurmak için kullanılır.
Özellikleri
Moleküler Ağırlık 44.01
Kaynama Noktası (1 atm) -78 oC
Yoğunluk (b.pt, likit, 1 atm) 1.178 kg/l
Spesifik Isı (25 °C ,1 atm) 850 J/kg K
Yoğunluk, gaz (15 °C ,1 atm) 1.874 kg/ m3
Hacimsel Genleşme oranı (likitten gaza,1atm) 629
Spesifik ağırlık,gaz (Hava:1) 1.54
Kritik Sıcaklık 31 °C
Kritik Basınç 73.82 bar
Kullanım alanları
- Gıda sektöründe
- Yangın söndürme cihazlarında
- Alkali nötralizasyonu, atık iyileştirmede
- Kalıp ayarlarında
- Bitki yetiştirmede
- Meşrubatlarda
- Deodorant ve odorantlarda taşıyıcı gaz olarak
- İnertlemede
- Sera yetiştiriciliğinde
- Metal eşya imalatı, kaynak işleminde koruyucu gaz oluşturmak için
- Kağıt ve kağıt hamuru üretimi
- Ekstrasyon, kafeinsiz kahve üretimi
- Borularda kireç önleyici ve su arıtmada
- Kurşun karbonat pigment üretiminde
- Çimento iyileştirmede
- Gübre olarak
- Petrol çıkarmada, tehlikeli sıvıların transferinde
Dikkat edilmesi gereken hususlar
- Yanıcı ve yakıcı olmadığı için yangın söndürme maddesi olarak kullanılan karbondioksit gazı bulunduran kaplar mümkün ise yangın alanından uzaklaştırılır ve su ile soğutulur.
- Yüksek konsantrasyonda ürüne maruz kalan kişi bilinç kaybından dolayı boğulduğunu farketmeyebilir. Bu kişinin hemen temiz hava soluması sağlanmalıdır. Kazazede sıcak ve rahat tutulmalıdır, solunum zayıflığı varsa ya da durmuşsa suni teneffüs uygulanmalıdır.
- Karbondioksit gazı kullanılırken ellerin korunması için sağlam iş eldivenleri, gözlerin korunması için yüz siperliği veya göz maskesi ve cildin korunması için uygun iş elbisesi ve çelik burunlu ayakkabı kullanılmalıdır.